Het proces

De waarde van het Marineterrein voor de buurt  werd pas echt  duidelijk na onze dataverzameling. Wij gingen aan de slag volgens de stappen van Design Thinking, startend bij de Empathise-fase. Uit de literatuurstudie bleek dat natuurlijke elementen in een buurt cruciale onderdelen zijn van Placemaking. Groen maakt een ruimte aanzienlijk aantrekkelijker en de aanwezigheid van groengebieden bevordert zelfs de fysieke activiteit en mentale gezondheid van omwonenden (Project for Public Space, 2016). Dit bleek op een lijn te liggen met opvattingen van buurtbewoners, die wij interviewden tijdens hun bezoek aan het Marineterrein. Een omwonende gaf aan dat het terrein momenteel het enige stukje rust is in de buurt, anderen omschreven het Marineterrein zelfs als een oase midden in de drukte van de grote stad. Maar het genot van het groen gaat echter ook gepaard met een zekere angst. De Gemeente Amsterdam heeft grootse bouwplannen voor het Marineterrein, welke vanaf 2026 worden gerealiseerd. Een aantal buurtbewoners vreesden dat met de start van de bouw op het terrein en het toenemende toerisme in hun buurt, hun groengebied - en daarmee hun rust- compleet zou verdwijnen. Ons werd op het hart gedrukt dat het terrein vooral niet te veel qua uiterlijk moest veranderen om de rust die zij er vinden,  in stand te kunnen houden. De buurtbewoners zijn bang dat het terrein uiteindelijk door de aankomende veranderingen minder toegankelijk zal worden voor de buurt zelf. Ook uit de literatuurstudie bleek dat deze angst een vaak voorkomend fenomeen is wanneer het gaat over een opwaardering van een buurt, ook wel een gentrificatieproces (Lees, Slater, & Wyly, 2008).  Door herinvestering in een buurt kan er uitsluiting ontstaan van de oorspronkelijke gebruikers van een gebied. De faciliteiten in de omgeving kunnen in zo’n hoedanigheid veranderen dat buurtbewoners genoodzaakt zijn ergens anders heen te gaan (Desmond, 2012).
 

De interventie

Hoewel we inzagen dat er al veel initiatieven waren die verbinding tussen het terrein en de buurt konden bevorderen, voelden de bestaande projecten op het Marineterrein als los zand. De initiatieven zijn niet altijd duidelijk zichtbaar en er loopt geen pad die deze initiatieven met elkaar verbindt. Kortom, de samenhang tussen enkele initiatieven ontbrak en zo lag onze oplossing opeens voor ogen: De Groen Route! Deze route vormt als oplossing de verbindende factor. Het is een route langs alle duurzame innovaties en groen initiatieven op het Marineterrein om ze op deze manier kenbaarder te maken voor gebruikers van het Marineterrein. ‘Groen’ is een belangrijk aspect in dit gehele project en zal daarom ook de ‘groene draad’ vormen in de interventie. De Groen Route begint al buiten de poorten van het Marineterrein, in de straten van de Oostelijke Eilanden. Hiermee  ‘trekken wij de poort naar buiten’ om de verbinding tussen het Marineterrein en de Oostelijke Eilanden van beide kanten te bewerkstelligen. Onze focus op groenbehoud bleef ook bij de fysieke aankleding van de Groen Route het grootste uitgangspunt. Daarom hebben wij gekozen om de informatieborden enkel van hout, een natuurlijk materiaal te maken. Deze borden zullen de wandelaars iets vertellen over de duurzame en groene projecten die plaatsvinden op het Marineterrein, met als doel de buurtbewoners nog bewuster te maken van het belang en de ontwikkeling van stedelijk groen.

Het is belangrijk dat de Groen Route zowel iets vertelt over de groene ondernemers op het Marineterrein als initiatieven vanuit de buurt zelf.  Dit was immers een van de grootste wensen van omwonenden. De Groen Route benadrukt het belang van groen, wat zoals eerder benoemd veel positieve effecten heeft op de buurtgezondheid en -cohesie. In de praktijk zal de Groen Route geen ingrijpende gevolgen hebben die het uiterlijk van het terrein aantasten. De kans op extreme opwaardering ten koste van het gebruiksgenot van de buurt zal hierdoor worden tegengehouden. Hierbij houden we dus gelijk rekening met mogelijke gentrificatie processen. Uiteindelijk wordt de sociale binding tussen de Oostelijke Eilanden en het Marineterrein bevorderd: aan de ene kant door het informatieve karakter van de Groen Route, en aan de andere kant door het benadrukken van de belangrijkste gebruiksfunctie: wandelen.