stagiaire stadsdeel centrum-oost Gemeente Amsterdam
De snoekjesgracht x kromboomssloot
De Snoekjesgracht overlopend in de Kromboomssloot bevindt zich in de altijd bruisende nieuwmarktbuurt. Zo een 40 jaar geleden werd het roze woonpalazzo gebouwd door Hans Hagenbeek, hierachter bevind zich het J.W. Siebbeleshof, de Snoekjesgracht en Kromboomssloot. Deze locatie zit verstopt, niet elke toerist loopt er langs en niet elke Amsterdammer is er mee bekend. Hierdoor is deze openbare ruimte een idillisch plekje waar het rustiger is dan de rest van de buurt daardoor is het een aantrekkelijke plek om te zijn. De rust op deze plek is dan ook een waardevol aspect voor zowel de bewoners als andere gebruikers van deze openbare ruimte. Echter weten sommige groepen deze plek ook te vinden die de rust en schoonheid kunnen verstoren.
De opdrachtgever en het probleem
Vanuit de gemeente Amsterdam werd het volgende voorgelegd aan de stagiaire: We zoeken naar oplossingen voor structurele overlast van slapers, plassers etc. aan de achterzijde van het wooncomplex Palazzo aan de Sint Antoniebreestraat. Aan de achterzijde is een onderdoorgang onder de bogen van het gebouw van de Snoekjesgracht naar het JW Siebbeleshof.
Het probleem bij de snoekjesgracht is complex want het bestaat uit vele onderdelen en is al jaren bekend bij de gemeente als een plek met structurele problemen. De afgelopen 30 jaar hebben verschillende problemen zich hier voorgedaan en de gemeente wilde via placemaking dan ook een oplossing vinden die duurzaam is. De problemen die zich hier nu afspelen zijn, onder andere, mensen die slapen onder de onderdoorgang, voornamelijk naast de trap in het hoekje want daar is het wind- en regenvrij. Een ander probleem is dat ondanks het alcohol- en blowverbod er groepen jongeren en jongvolwassenen zijn die hier hangen tot na 22:00 uur en wel alcohol consumeren of een joint roken. Tot slot zijn er verschillende mensen die onder de onderdoorgang hun behoefte doen en soms ook in de tuintjes gelegen tegen de woningen.
Analyse van de ervaringen
Om goed te begrijpen wat er aan de hand is op deze plek en wat de ervaringen zijn van stakeholders was er besloten om veel veldobservaties te doen en verschillende kennismakingsgesprekken met stakeholders (ondernemers, bewoners, gebiedsmakelaar) uit te voeren, zowel één op één als in het buurthuis tijdens de buurtlunch. De veldobservaties waren variërend van mappen maken van de bewegingen van gebruikers in de openbare ruimte tot aan de interacties tussen gebruikers. Deze observaties en gesprekken hebben geleid tot een leidende vraag in de volgende stappen van dit placemaking onderzoek:
Hoe kan het gebruik van de openbare ruimte door de directe sociale omgeving vergroot worden om zo de sociale controle te verstevigen en de overlast van andere gebruikers van de openbare ruimte te reduceren? → hierbij moet focus gelegd worden op vier onderdelen die het meeste genoemd werden door stakeholders: rommeligheid, zit- en slaapplekken, speeltoestel, groen/kleur.
Samen creëren van ideeën
Het doel was om allereerst veel ideeën te genereren, om deze vervolgens te visualiseren en juist weer specifieker te maken. Om veel ideeën te verzamelen vanuit de buurt heeft er in samenwerking met DOCK een koffiekar moment plaatsgevonden. Samen met DOCK werden er 700 flyers door de brievenbus gedaan, met een uitnodiging voor de koffiekar, in de omgeving van de locatie. Er zijn twee dagen geweest waarop we met koffie en jeue de boules op het J.W. Siebeleshof stonden. We hebben een ideeën box meegenomen met kaartjes en op die kaartjes stond de zin “Ik zou willen dat hier………..komt”. We vroegen de aanwezige stakeholders deze in te vullen en samen er nog in gesprek over te gaan. Er zijn beide keren een tiental stakeholders aanwezig geweest en daardoor veel ideeën verzameld. Na de koffiekar momenten heeft de co-creatie sessie plaatsgevonden samen met 3 buurtbewoners en de gebiedsmakelaar. Het doel was om hun eigen ideeën te combineren met alle ideeën van de koffiekar en deze te visualiseren en uitgebreid te beschrijven. Bewoners kregen een a4 met vragen over hun invulling van de openbare ruimte en konden ook tekenen op een plattegrond. Daarnaast lagen alle andere ideeën verspreid op tafel en konden ze deze ook indelen op welke ideeën binnen hetzelfde straatje pasten. Door deze co-creatie sessie was er al meer visualisatie voor een prototype van de interventie.
Prototype: Een buurtkast en extra prullenbak
Het prototype is gebaseerd op wat het meeste aan bod kwam in de gesprekken, koffiekar en co-creatie sessie. Daarnaast is er gekeken wat de grootste problemen zou kunnen tackelen, zo is het volgende prototype gegenereerd: In het halve rondje 1 bank minder (is in werking gezet) zodat het voor grotere groepen iets minder aantrekkelijk isom hier voor lange tijd met zijn alle te hangen, ze kunnen dan niet dicht bij elkaar zitten. Een extra prullenbak, zodat er meer gestimuleerd wordt om eigen troep weg te gooien en deze zal dan ook geplaatst moeten worden in het looppad van de meeste gebruikers (voorbeeld zie foto 2). Het belangrijkste onderdeel van het prototype is een kast in de openbare ruimte bouwen (voorbeeld zie foto 1). De kast zal geplaatst moeten worden naast de trap in het hoekje waar mensen soms slapen of hun behoefte doen waardoor het er vaak vies is. Om dit te verminderen zal de kast schuin aflopend moeten zijn. Een schuin aflopende plaat zou ook functioneren echter heeft de kast nog als extra fuctie om er schoonmaakspullen of jeue de boules voor de buurt in op te bergen zodat buurtbewoners soms samen kunnen schoonmaken en zich dan weer meer op hun gemak voelen om van de openbare ruimte gebruik te maken. Zo wordt er weer meer verbinding vanuit de buurt met deze openbare ruimte gecreëerd.
De test is helaas niet gelukt door een tekort aan tijd. Echter is mijn advies om eerst de tekening rond te sturen naar de betrokken stakeholders, daarbij de vraag of zij dan ook de ruimte zo zouden willen zien. De volgende stap zou kunnen zijn om eerst een gewone kast te plaatsen die wel op slot kan om te kijken of stakeholders hier wel betrokken bij willen zijn om vervolgens bij succes de echte schuine kast in te bouwen.
Amsterdam
