Sarphatistraat plantsoen

Op de kaart

Amsterdam

Campussen

Placemaking

Het vraagstuk

In het plantsoen aan de Plantage Muidergracht werkt de gebiedsmakelaar Laurens Hoek onder de Gemeente Amsterdam aan een veilige en fijne omgeving voor omwonenden en voorbijgangers. In dit plantsoen is momenteel sprake van een onveilige omgeving door drugsafval en overlast van daklozen. Om dit probleem aan te pakken gaf Laurens ons de onderzoeksvraag:
Hoe kan lokale overlast van dakloze mensen op een humane manier opgelost worden? Naar aanleiding van deze vraag hebben wij gewerkt aan de herinrichting van het plantsoen.

Het plantsoen

Het plantsoen is gelegen tussen het water bij de Plantage Muidergracht en de Sarphatistraat. Langs de Plantage Muidergracht liggen een aantal woonboten die direct uitkijken op het plantsoen. Er zijn veel voorbijgangers bij het plantsoen, omdat de Sarphatistraat dient als een van de doorgangswegen van Amsterdam centrum naar Amsterdam Oost. Het plantsoen bevat veel hoge gewassen afgewisseld met stukken gras. Aan de westelijke kant staat een elektriciteitshuisje waar overlastgevers rondhangen. Daarnaast liggen er aan het water een aantal kleine vervallen boten waar veel afval in ligt.
Onlangs is een groot gedeelte van het groen verwijderd uit het plantsoen naar aanleiding van het drugsafval. Momenteel bieden twee grote struiken nog steeds een plek waar drugsgebruik plaatsvindt en regelmatig (drugs)afval ligt.

Probleemanalyse

Na onze eigen observaties hebben wij door middel van verschillende interviews inzicht gekregen in de beleving en behoeften van stakeholders. Ten eerste gaven omwonenden aan dat zij behoefte hadden aan behoud en uitbreiding van het groen, en dat overlast niet kwam van drugsgebruikers en daklozen zelf, maar het afval dat zij achterlaten. Daarnaast bleek uit een gesprek met de wijkagent en veldwerk dat de drugsgebruikers grotendeels Oost-Europeanen zijn. De hulpinstantie waar veldwerk mee samenwerkt is De Regenboog Groep. De Regenboog gaf aan drugsgebruik ruimtes aan te bieden voor veilig drugsgebruik. Daarnaast biedt de Regenboog aan daklozen verschillende faciliteiten aan, zoals een douche en eten. Met deze vergaarde kennis hebben wij een plan gemaakt om voor te leggen aan de belanghebbenden; het prototype.

Bekijk alle stakeholders

Interventie

In het prototype is de mogelijke herindeling weergegeven. Ten eerste zullen afvalvoorzieningen, als afval containers en prullenbakken, het afval doen minderen. Daarnaast zorgen verschillende soorten groen in het plantsoen, die niet te dicht begroeid zijn, voor meer natuur en tegelijkertijd meer inzicht en sociale controle. Als laatste zal het looppad door het gehele plantsoen en direct door de stukken groen heen voorbijgangers meer naar het plantsoen trekken en daarmee sociale controle vergroten. Met deze stappen zal worden voldaan aan de behoeften van een groene omgeving en het verminderen van (drugs)afval.

Testfase

In de testfase is het prototype bij verschillende belanghebbende voorgelegd voor feedback. Hierop volgden veel tevreden reacties en ook een aantal suggesties. Ten eerste bleken er twijfels te zijn over het plaatsen van de bankjes, omdat dit meer daklozen en drugsgebruikers kan aantrekken. Deze zullen daarom niet geplaatst worden. Daarnaast moet het plaatsen van afvalcontainers niet leiden tot meer grofvuil in het straatbeeld. Een omwonende suggereerde de afvalcontainers aan de overkant van de Sarphatistraat te zetten bij de bedrijfspanden, omdat de bedrijven mogelijk minder overlast zullen ervaren bij grofvuil rond de afvalcontainers. Ten slotte, kunnen er rond het elektriciteitshuisje plantenbakken worden geplaatst en de bootjes aan de kade worden verwijderd om overlast op deze plekken tegen te gaan.

Aanbevelingen

Uiteindelijk is het doel om afvaloverlast voor de buurt tegen te gaan en hierin op een humane manier rekening te houden met de daklozen en drugsgebruikers die overlast leveren. Een eerste stap hierin is de herinrichting van het plantsoen, maar op basis van ons onderzoek blijken meer aanpassingen nodig. Er moet ook gekeken worden naar de afvalverwerking en de rol van de Regenboog. Hierover hebben wij een aantal aanbevelingen.

Mogelijke verbeteringen voor de afvalverwerking zijn:
1: Meer afvalrondes met regelmatige controles

2: Betere controle op drugsafval
3: Een maandelijkse opruimdag met omwonenden en de gemeente

Om overlast van daklozen en drugsgebruikers niet te verplaatsen naar een ander plantsoen, moet gekeken worden naar de rol van de Regenboog:
1: Het vergroten van de naamsbekendheid van de Regenboog door middel van flyers

2: Het uitbreiden van de voorzieningen van de Regenboog

Deze herindeling en aanbevelingen zijn toepasbaar voor meerdere plekken in de stad, met eenzelfde soort problematiek. Wel moet er rekening mee worden gehouden dat elk gebied andere behoeftes heeft door verschillen in de omgeving en de bewoners.

Videographic

Een korte overview van ons onderzoeksproces zie je in deze videographic.

Do's & Don'ts

Maak een heldere taakverdeling en planning
Blijf zo dicht mogelijk bij de behoeftes van de doelgroep
Houdt interviews/gesprekken met uiteenlopende belanghebbenden, ook al lijken sommige minder relevant

Schrik niet van heftige emoties en meningen van belanghebbenden
Leg niet alleen de focus op gesprekken met belanghebbenden, maar duik ook literatuur in
Neem niet alles aan van experts/autoriteitsfiguren, maar ga ook zelf op onderzoek uit
Met een lastig probleem is het niet mogelijk om het hele probleem met een prototype op te lossen: focus op een klein, haalbaar en effectief onderdeel

Gemeente Amsterdam - Gebiedsmakelaar

Team