Op de Roeterseilandcampus van de UvA is er een tekort aan projectruimtes voor studenten. Als oplossing worden 28 projectruimtes gecreëerd tijdens de renovatie van het JK-gebouw. Aan ons de taak om visuele invulling te geven aan de ruimtes vanuit de inspiraties en behoeften van de doelgroep. Dit gaan we doen door middel van het Placemaking proces. De filosofie van Placemaking zoals beschreven in het artikel van LeGates en Stout (2011) omvat het creëren van levendige en waardevolle openbare ruimtes die verder gaan dan enkel ontwerp.
Om de projectruimtes zo uitnodigend mogelijk te maken is vanuit onze opdrachtgever, Marloes van Wagtendonk, het volgende vraagstuk gesteld: “Hoe kunnen we de diverse projectruimtes verbinding, identiteit en inspiratie geven met het verbindende thema ‘kunst en wetenschap’?”
Hieronder zie je hoe de ruimtes er momenteel uitzien. De ruimtes zijn verdeeld over de kelder, begane grond en eerste verdieping, en zijn nog in aanbouw. Onder de foto's vind je ons volledige probleemverkenningverslag.
In ons placemakingproces hebben we gebruikt gemaakt van de Design Thinking methode. Deze cyclus helpt ons met een gebruikersgerichte aanpak voor ons project. Tijdens de empathise- en define fase is er empirisch- en theoretisch onderzoek gedaan naar de inspiraties en drijfveren van onze doelgroep. De uitkomsten zijn weer te vinden in onderstaand verslag en infographic. Deze data is vergaard door respectievelijk gebruik te maken van interviews, surveys, brainwriting, collages, moodboards en paper prototyping.
Duurzaamheid en inclusiviteit Petrescu & Petcou (2023) wijzen erop dat de rol van architecten in co-ontwerp essentieel is. Doordat het architectenbureau exclusief gebruik wil maken van tweedehands materialen, dragen zij bij aan een duurzame gemeenschap, wat aansluit bij de waarden van studenten. Door dit te verweven met de praktische behoeften van studenten, zoals comfortabele zitplekken met rugleuning en rustige werkplekken voor zowel individueel- als groepswerk, worden inclusieve en duurzame projectruimtes ontwikkeld.
Interculturele inspiratie Uit de surveys bleek dat studenten geïnspireerd worden door verschillende culturen, natuur en bibliotheken. Tevens is 35% van de studenten op REC afkomstig uit het buitenland (UvA, 2023). Om van de projectruimtes een plek van (interculturele) samenwerking en inspiratie te maken, kan glokalisatie worden toegepast. Volgens Lupi (2008) betekent dit dat globaal en lokaal geen tegenovergestelden zijn, maar onderdeel van hetzelfde proces. Dit kan leiden tot een nieuwe relatie met het lokale en vergroot de veerkracht en betrokkenheid van de gemeenschap (Lupi, 2008). Daarom bevelen wij aan dat internationale praktijken en invloeden in de context van cultuur, natuur en bibliotheek worden toegepast op de ruimtes.
Praktische diversiteit Jane Jacobs (2015) spreekt over het belang van diversiteit in de publieke ruimte. Volgens Jacobs (2015) kan diversiteit gerealiseerd worden door mensen en hun omgeving met elkaar te laten interacteren. Binnen ons project wordt diversiteit gecreëerd door verschillende gebruiksdoeleinden in de projectruimtes te faciliteren. Zo heeft het architectenbureau concepten ontworpen voor een presentatieruimte, discussieruimte en brainstormruimte. Deze functionele diversiteit zorgt voor interactie met de ruimte en bevordert de creativiteit en innovatie (Jacobs, 2015). Uit ons onderzoek blijkt dat studenten ook behoefte hebben aan een ruimte waar 50/50 (off- en online) meetings kunnen plaatsvinden.
De laatste stap in het proces is de ideate- & prototype fase. We genereerden zoveel mogelijk ideeën, filterden de meest waardevolle ideeën eruit en creëerden daarvan één prototype. Hiervoor maakten we gebruik van brainwriting, een matrix-schaal en een co-creatie sessie (lees dit volledige proces in het verslag hieronder). Tijdens de co-creatie sessie zijn er moodboards gemaakt door onze doelgroep. Hierbij maakten ze gebruik van tijdschrift knipsels, stiften en potloden. Met deze resultaten hebben we een protoype gecreëerd (zie moodboard 'sfeer in samenwerking'). Deze interventie hebben we getest bij onze doelgroep door te vragen of dit moodboard aansluit bij hun verwachtingen van een projectruimte. Hieruit kunnen we de conclusie trekken dat ons placemaking proces is geslaagd!
Bekijk hier de visuele samenvatting van ons project!
De overdracht
Het prototype heeft de behoeften en inspiraties van studenten bevestigd. Met deze informatie kunnen de plannen van de architect waar mogelijk in deze richting gestuurd worden. Gebaseerd op ons proces willen we Marloes van Wagtendonk de volgende adviezen meegeven:
Kleuren en texturen: Gebruik kleuren die overeenkomen met de natuur. Om de ruimte karakter te geven, kan er gebruik gemaakt worden van texturen zoals in de hal onder het JK koffiecafé. Functionaliteit en focus gaan voor alternatieve dynamische ontwerpen met felle kleuren.
Huiselijke sfeer: Uit ons eigen onderzoek en het onderzoek van de voorgaande placemaking-groep blijkt dat studenten hoofdzakelijk behoefte hebben aan een huiselijke sfeer met veel planten. Probeer dit in toekomstige ontwerpen uit te dragen.
Vervolgstappen: Voor de volgende placemaking-groep is het van belang dat er wordt voortgewerkt op de bevindingen uit ons en voorgaand onderzoek. Hiermee besparen ze tijd en kan er een specifiekere onderzoeksvraag worden gesteld, wat kan leiden tot een meer diepgaand proces.
Do's & Don'ts
Wees zo creatief mogelijk, probeer hierbij gebruik te maken van alle contacten en tools die je tot je beschikking hebt. Je opdrachtgever kan je hierbij helpen, maak er op tijd gebruik van!
De wensen en meningen van alle actoren wegen even zwaar, daarom is het van belang om gezamenlijk tot een besluit te komen waar alle actoren even tevreden mee zijn.
Maak geen aannames over de verwachtingen van de betrokken actoren. Communiceer veel en eerlijk om verkeerde verwachtingen te voorkomen.
Binnen het project is er veel mogelijk. De opdracht staat niet in steen geschreven. Geef aan waar jullie interesse en ambities liggen en de opdrachtgever denkt graag met je mee!