Het Amsterdam University College (AUC), een interdisciplinair initiatief van de UvA en de VU, maakt deel uit van het Amsterdam Science Park. Het Science Park is een gebied waar onderwijs, onderzoek, innovatie en wonen samenkomen. Het moderne gebouw van AUC is ingericht met collegezalen, een kantine en een lounge. Daarnaast biedt AUC studenten een woonruimte op de campus, waarmee het een ‘living and learning community’ vormt waar studeren en samenleven in elkaar grijpen.
Toch wordt het Science Park door veel gebruikers ervaren als een plek die vooral functioneel is ingericht. Publieke ruimtes worden wel benut, maar nodigen zelden uit om langer op de campus te blijven dan strikt nodig. Dit project onderzocht daarom hoe de campus meer kan bijdragen aan sociale verbondenheid en ontmoeting. De centrale onderzoeksvraag luidt: Hoe kan de publieke ruimte op het Science Park verbeterd worden om sociale interactie te bevorderen? Zijn fysieke aanpassingen daarvoor voldoende, of zijn juist sociale interventies essentieel om studenten, medewerkers en bewoners met elkaar in contact te brengen?
Locatieonderzoek
Het onderzoek startte met deskresearch: beleidsstukken en toekomstplannen gaven inzicht in hoe de ruimte rond het AUC is ingericht. Daarna volgden observaties: hoeveel mensen maakten gebruik van de campus, waar verzamelden ze zich, en welke plekken bleven leeg?
Tot slot werden interviews opgezet als ‘guided tours’, waarbij respondenten zelf hun route bepaalden en onderweg hun ervaringen deelden. Zo kwamen verhalen boven over comfort, sfeer en verbondenheid. Uit de gesprekken bleek dat AUC-studenten vooral binnen studeren of colleges volgen en weinig tijd buiten doorbrengen, zeker in de winter. Hoewel het gebouw modern en groen is ingericht, vinden velen de lounge oncomfortabel en de kantine ongezellig. Medewerkers en omwonenden waarderen de bereikbaarheid en veiligheid, maar ervaren de plek als afgesloten en enkel functioneel.
Locatieonderzoek: Een campus voor komen en gaan
De conclusie uit het locatieonderzoek was duidelijk: AUC faciliteert studie, maar nauwelijks ontmoeting. Studenten bewegen zich van college naar kamer, medewerkers gaan enkel naar kantoor, en 'normale' bewoners blijven grotendeels buiten beeld.
De openbare ruimte rond het gebouw nodigt niet uit om te blijven hangen, zeker niet in koudere seizoenen. Het resultaat is een campus die wel efficiënt functioneert, maar weinig kansen biedt voor spontane interacties.
Co-creatie: This or That
Om de wensen van gebruikers te verzamelen, organiseerden we een co-creatiesessie. Op een koude winterdag bleek warme chocomelk een goede ijsbreker, waardoor verschillende studenten en andere bezoekers met ons in gesprek gingen. Via een whiteboard met ‘This or That’-vragen konden deelnemers eenvoudig aangeven waar hun voorkeur lag: binnen of buiten, spel of ontspanning, studeren of sociaal doen. Deze interactieve aanpak leverde directe en concrete inzichten op.
Co-creatie: Resultaten
In totaal reageerden 57 gebruikers op onze stellingen. Het merendeel bestond uit AUC-studenten; medewerkers en bewoners waren minder vertegenwoordigd.
De resultaten lieten zien dat er veel behoefte is aan laagdrempelige sociale activiteiten. Vooral groepsactiviteiten aan het einde van de dag, gecombineerd met eten en ontspanning, kregen de voorkeur. Toch scoorden outdoor-activiteiten ook verrassend goed: veel studenten gaven aan dat ze buiten best meer zouden willen doen, mits de setting uitnodigend en gezellig is. De kantine werd daarbij vaak genoemd als ongezellig en weinig geschikt om langer te verblijven.
Samen met de andere observaties laat dit zien dat zowel de fysieke inrichting als de sociale programmering beter kunnen aansluiten bij de behoeften van gebruikers.
Interventie
Op basis van de co-creatie organiseerden we de interventie Picnic & Play naast het AUC-gebouw. Spel en ontspanning kwamen samen: er waren bordspellen, ruimte om gewoon buiten te zitten, en eten en drinken om het geheel uitnodigend en laagdrempelig te maken. Toch bleek de opkomst laag.
Ondanks de enthousiaste reacties in de voorbereidende fase, haakten veel beoogde doelgroepen af. Een mogelijke verklaring ligt in het gebrek aan gerichte uitnodigingen, te weinig promotie van de georganiseerde activiteit en concurrentie met andere activiteiten die in dezelfde week plaatsvonden. Dit onderstreept dat enkel een idee niet voldoende is; timing en communicatie met de doelgroepen zijn cruciaal voor participatie.
Overdracht
Een belangrijke les van dit Placemaking project is dat sociale dynamiek even belangrijk is als fysieke inrichting. Hoewel de campus modern en groen oogt, voelen gebruikers zich niet vanzelf verbonden met elkaar. Zonder een prikkel (zoals eten, spel of gezamenlijke activiteiten) ontstaat er nauwelijks spontaan contact.
Picnic & Play liet zien dat een simpele interventie wel degelijk interactie kan bevorderen, maar ook dat succes afhangt van gerichte promotie en aansluiting bij bestaande gewoonten. Studenten gaven aan vooral aan het eind van de dag tijd en energie te hebben voor sociale activiteiten. Daar ligt dus een kans voor vervolgprojecten. Bovendien zou het lonen om bewoners en medewerkers actiever te betrekken om te voorkomen dat de campus verdeeld blijft. Zoals Lefebvre’s idee van het ‘recht op de stad’ stelt, moeten ruimtes aansluiten bij de wensen van hun gebruikers. Alleen zo kan Science Park uitgroeien tot een campus met meer dan enkel functie, maar ook met sociale betekenis voor de gebruikers van het terrein.
Do's & Don'ts
Zorg voor gerichte communicatie: persoonlijke uitnodigingen werken beter dan algemene posters.
Kies een tijdstip dat aansluit bij het ritme van gebruikers, bijvoorbeeld na college of werk.
Creëer een laagdrempelige sfeer, bijvoorbeeld door eten, ontspanning en spel te combineren.
Betrek alle doelgroepen actief bij de opzet.
Verwacht niet dat één interventie alles oplost; continuïteit en herhaling zijn nodig.
Vermijd activiteiten die te generiek of te ver van de doelgroep afstaan.
Amsterdam
.jpg)
.jpg)
